Żmijewscy

Noblem Żmijewski

Żmijewscy, to stary mazowiecki ród wywodzący się z parafii żmijewskiej leżącej w ziemi zawkrzeńskiej (oraz w części ziemi ciechanowskiej).

Nasze gniazdo rodowe to okolica szlachecka Żmijewo (Żmijewo Kościelne/ Zmijewo Ecclesiastica) wraz z przysiółkami Ż-Kucze (Kuce), Ż-Pianki (Ponki, Pąki), Ż-Strzezogi, Ż- Włosty (Gaje), Ż-Szawły, Ż-Trojany, Ż-Zalesie (Podusie), Ż-Bielskie (Bagienki), Ż-Sączki, Ż-Ławki (Chmiele, Jurki), Ż-Żaline, Ż-Mykly (Nikły) oraz Ż-Leśniki.

Jak podaje dr Kazimierz Pacuski [za K. Zierhofferem i w nawiązaniu do badań prof. Jacka Banaszkiewicza]* "... nazwa [Żmijewo] ta wywodzi się od imienia Żmij, a to imię wskazuje na dawne określenie Żmija- Smoka. W dobie wczesnego średniowiecza, jeszcze przed chrystianizacją społeczeństwa ta nazwa mogła łączyć się z funkcją militarną, strzeżenia i obrony północnego pogranicza Mazowsza ...".

W czasach średniowiecza nadania ziemi przez panującego stanowiły nagrodę dla jego rycerzy za ich oddaną służbę wojskową. Książęta mazowieccy z reguły nadawali krotność 10 łanów ziemi, tj. krotność około 180 ha. Dobra Żmijewo, w związku z rozradzaniem się rodu, ulegały systematycznym podziałom. Powodowało to, coraz większe ich rozdrobienie, co przekładało się bezpośrednio na zamożność poszczególnych rodzin.

Dziedzice Żmijewa, na kartach historii, pojawili się w 1378 roku. Wtedy to, Książę Mazowiecki Siemowit III Trojdenowicz z Piastów mazowieckich, nadaje szlachetnemu mężowi Benowi (Bieniowi) i jego synowcom prawo chełmińskie na ich dobra. Przywilej ten zostaje potwierdzony ich potomkom ponad sto lat później w 1479 roku. Już w II połowie XV wieku Dziedzice Żmijewa od nazwy swych dóbr przyjmują nazwisko ŻMIJEWSKI.

Na przestrzeni wieków, między innymi poprzez zawierane związki małżeńskie, dziedziczą w innych wsiach parafii żmijewskiej, a także przenoszą się poza jej teren i zasiedlają inne ziemie Mazowsza, a następnie [po inkorporacji Mazowsza w 1526-29 roku] ziemie Królestwa Polskiego oraz Wielkiego Księstwa Litewskiego.

* Kazimierz Pacuski "Dzieje Stopska/ Stupska i okolicy na Zawkrzu w średniowieczu", Ziemia Zawkrzeńska Tom XVIII, Mława 2014, s.55.

Fragment mapy Województwa Płockiego - Karola de Perthees Pułkownika Wojsk Koronnych; Geografa J.K.M. z 1784 roku
Fragment mapy Województwa Płockiego - Karola de Perthees Pułkownika Wojsk Koronnych; Geografa J.K.M. z 1784 roku